нас: хижээл насны малчин

Говийн амьдрал хэцүү-энэ нь сүүлийн 2 жилд Номгон сумын нутгаар хур бороо оролгүй ган гачиг болсонтой холбоотой хэлсэн байх хэмээн таамаглаж байна. Учир нь тэрээр нутгийнхаа байгаль орчин, ургамал, усаар бахархадаг тухай хэлж байсан юм. Ноолуурын тухайд тэрээр ноолуурыг цагаан, улаан, хар хэмээн ялган үнэлж авч байгаад дургүй байдаг тухайгаа хэлж байсан юм. Яагаад гэвэл малчин хүн малаа тэр нь хар тэр нь цагаан хэмээн ялгаж малладаггүй, бүх малаа л адилхан малладаг тийм байхад ингэж ноолуурыг өнгөөр ялгаж байгаа нь ченж нар мөнгө унагаах арга болсон хэмээн үзэж байгаагаа илэрхийлж байсан юм. Цагаан ноолуур +100’000 төгрөг Улаан ноолуур 95’000 төгрөг Хар ноолуур 85’000 төгрөг орчим болдог “Муухай ноолуур” буюу тас хар ноолуур байвал бүүр хямдхан байдаг гэнэ. Тэрээр “Өрхийн Наран” хэмээх хоршооны гишүүн байсан ба жил болгон хоршоондоо тодорхой хэмжээний ноолуур тушаана хэмээн гэрээ байгуулдаг гэж байв. Жишээлбэл: энэ жил өөрийнхөө малын байдлыг ажиглаж байгаад 200 кг ноолуур тушаах боломжтой байвал тэрүүгээрээ хоршоотойгоо гэрээ хийдэг байна. Хоршоонд Хоршоонд орсоноор тэжээл өвс арай хямд, цагаан сарын үеэр хүү багатай зээл авах боломжтой зэрэг давуу талууд бий болдог гэнэ. Хоршоо болон Ченж нар аль аль нь ч ноолуурын их мялж авдаг гэж байв. Ноолуурын үнэ тогтмол бус хэлбэлзэж буй байдал тухайн өрхийн амьжиргаанд нөлөөлдөг, үүнийг тогтвортой жилд гарсан ханш өнгөний ялгаагүйгээр жигд...