Annotations - дээр үеэс уламжлаж ирсэн мал өсгөж байна.

Цагаан ямаа гэж монгол чинь ердөөсөө л цагаа ямаа байдаг байсан юм. Ганц Баянговь цагаан ямаагүй. Монгол мал, монгол чанараараа монголынхоо гар дээр байх байсан юм. Тэгээгүй, хувьчлалын үед тэр улсуудыг буруутгаж шоронд аваачиж хийсэн. Бид нараас түрүү үед өв залгамжилсан, ийм мал монголд л байсан, өөр газар байгаагүй юм гэнэ билээ. Энэ цагаан ямаа, богино хөлт адуу, хоёр бөхтэй тэмээ, талын улаан үхэр гээд энэ таван хошуу мал ганцхан монголд л байдаг. Дээр үед энэ малыг амьдаар нь хятад руу гаргаад, орос руу гаргаад одоо ердөөсөө хятадын хил гараад л монгол цагаан ямаа тэр хавиар бэлчдэг гэсэн. Хоёр бөхтэй тэмээ, үхэр ч гэсэн тэр хэвээрээ. Тэгэхээр намайг мэдээ орохоос биш, уламжилж дамжсан бараг Чингис хааны үеэс ийм ашиг шимтэй мал байсан. Монгол яагаад дайнд тэгж их ордоггүй байсан бэ? Гээд хүмүүс ярьдаг юм билээ. Манай аав надад хэлж байсан юм. Эргэн тойрон цөл, Сэгсцагаан богдоос хойшоо Мажаа сон энэ хоёрын хооронд цөл, урагшаа Өмнөговь хүртэл, хойшоо болохоор тайга гээд ингээд цөл байдаг байсан. Дээр үед техник хөгжөөгүй, морин унаагаар, илжгэндээ тэрэг хөлөөд байлдах гээд хятадууд чинь явдаг байсан юм гэсэн. Тэгээд элсэн цөлд нь монгол цэрэг явуулахгүй хориод байхаар цаанаасаа цөлд хоол унд нь ирэхгүй хатаад үхдэг байсан юм билээ. Нөгөө түрүүнд ярьсан цэргийн анги татан буулгахад цаг сайхан болоо гэсэн, хамаг цөл нутаг Цэдэнбал дарга гарын үсэг зураад урд, хойд хөршид хуваагаад өгчихсөн юм билээ. Одоо тэр Алтан булаг, Байгаль далай, ямар бурхан гэнэ үү тийшээ яваад байгаа даа, тэр чинь манай монголын нутаг байсан.