нас: дунд эргэм насны малчин

Лхам-Эрдэнэ. Ган зудтай үед ноолуур нимгэрдэг. Баянхонгор аймаг, Шинэжинст сум. Interview by Г.Содбаяр and Хонгорзул, August 6, 2022. http://zotero.org/groups/4737731/items/VRWXE7HT.

Баянхонгор аймгийн Шинэжинст сумын 2-р багийн малчин Шархүүгийн Лхам-эрдэнэ. 1979 онд тус суманд төрсөн. 1990 оноос хойш мал малласан. Ямаа болон тэмээг голлон өсгөдөг. Жилдээ 300 орчим ямаанаас 80 орчим кг ноолуур авдаг.

Мөнхзул, and Бат-Ерөөлт. Ноолуур нандин-эрдэнэ. Баянхонгор аймаг, Шинэжинст сум. Interview by Г.Содбаяр and Хонгорзул, August 6, 2022. http://zotero.org/groups/4737731/items/PDP2NJM5.

Баянхонгор аймгийн Шинэжинст сумын 2-р багийн малчин Цэдэвийн Бат-Ерөөлт. 1987 онд тус суманд төрсөн. Эхнэр Мөнхзул. 2003 оноос хойш мал малласан. Цөөн хонь, тэмээ болон ямааг зонхилон өсгөдөг. Жилдээ 600 орчим ямаанаас 350 кг ноолуур авдаг.

Мэндбаяр. Ноолуур үнэгүйдвэл ямаа өсгөхгүй. Баянхонгор аймаг, Шинэжинст сум. Interview by Г.Содбаяр and Хонгорзул, August 5, 2022. http://zotero.org/groups/4737731/items/N77JL9JP.

Баянхонгор аймаг, Шинжинст сумын 1-р багийн малчин Гэндэнжамцын Мэндбаяр. 1987 онд тус суманд төрсөн. 1999 оноос хойш үхэрнээс бусад малыг малласан. 600 орчим ямаатай.

Энх-Амгалан. Хоршоонд ноолуураа өгөхийн давуу тал бол ханш тогтвортой байдаг явдал юм. Баянхонгор аймаг, Баянговь сум. Interview by Г.Содбаяр, August 3, 2022. http://zotero.org/groups/4737731/items/NQYW2T58.

Хөвхөн-Өөлд овогтой Сангийн Энх-Амгалан. 1983 онд Баянговь суманд төрсөн. 2004 онд айл болсноос хойш ямаа, адуу, тэмээ, хонь өсгөх болсон. 800-900 орчим ямаанаас жилдээ 60 орчим сая төгрөг олдог.

Д.Бямбасүрэн. Ямаа бусад малаас хамгийн ашиг шимтэй амьтан. Баянхонгор аймаг, Шинэжинст сум. Interview by Б.Ариунзаяа, August 5, 2022. http://zotero.org/groups/4737731/items/QDLWBRVQ.

Баянхохгор, Шинэ жинст сумын 2-р багийн малчин Даваахүүгийн Бямбасүрэн 39 настай. 8-р ангиа төгсөөд, 2003 оноос хойш мал малласан. Нутгийнхаа Залаа жинст нэрт хайрханаараа бахархадаг.

note

Өрхийн орлогын 95% нь ноолуураас хамааралтай. 4 сарын 25-аас ноолуураа самнаж эхэлдэг. 600-аад тооны ямаатай ба нийт бог малын 93% нь ямаа гэж байв. Ямаагаа самнаж олсон орлогоо идэж, уух, өмсөх зүүх зэрэг ахуйн хэрэглээндээ зарцуулдаг. Ноолуурын үнэ тогтмол бус байгаа нь амьдрал болон мал маллагаанд нь нөлөөлдөг бөгөөд тогтмол 100’000 төгрөгний